اگرچه رسانههای جمعی به انعکاس اخبارمربوط به محیطزیست انسانی و حیات وحش علاقه مندترند، اما جالب است بدانید در آستانه روز جهانی تالابها (13 بهمن)، اعلام شده است بیش از یک سوم تالابهای کشور بهدلیل بیتوجهی ورعایت نکردن قوانین وضوابط زیستمحیطی در فهرست مونترو ریکورد سوئیس(تالابهایی که بهشدت دچار تغییرات منفی اکولوژیکی هستند) قرار دارند.
برهان ریاضی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی دراین باره به همشهری گفت: با توجه به اینکه کشور ما در منطقه خشک و نیمه خشک واقع شده، تالابها برای انواع زیستمندان اعم از گیاهی و جانوری نقش حیاتی دارد.
با وجوداین، ورود بیمحابای پسابهای صنعتی وفاضلابهای شهری و خانگی و زه آبهای کشاورزی همچنین نبود یک برنامه حساب شده حفاظتی، این زیستبومهای ارزشمند را در وضعیت بحرانی قرار داده بهطوری که 7 تالاب از 22 تالابهای بینالمللی در فهرست مونترو ثبت شده است؛
حال آنکه هیچ کشوری را در جهان پیدا نمیکنید که یک سوم تالابهای دارای اهمیت بینالمللی اش چنین وضعیت اسفباری داشته باشد.
وی معتقد است: برای ساماندهی تالابها ضروری است با آموزش، سطح آگاهی عمومی را افزایش دهیم؛ مهمتر از آن، مسئولان را با نقش حیاتی واهمیت تالابها آشناسازیم چرا که نا آگاهی و شناخت نداشتن برخی مسئولان سبب شده در موارد بسیاری این زیست بومها فدای طرحهای عمرانی شود.
افزون بر این، باید با چارهاندیشی از ورود پسابهای صنعتی نیز زه آبهای کشاورزی و فاضلابهای شهری و خانگی به تالابها جلوگیری کرد، زیرا این عوامل باعث مغذی شدن تالابها میشود؛ فرایندی که به آن پیری زودرس اطلاق میشود و در حال حاضردامن گیر 90 درصد تالابهای کشوراست.
مسعود باقرزاده، کارشناس تالابها نیز در این باره به خبرنگار ما گفت: امسال بهدلیل بارشهای مناسب، تالابها از وضعیت بهتری برخوردارند بهطوری که باتلاق گاوخونی، هامون، بختگان و شادگان از بحران نجات یافتهاند اما در برخی مناطق هنوز مشکل کم آبی و رعایت نکردن حق آبه زیستمحیطی تالابها را تهدید میکند؛ مثلا تالاب ارومیه همچنان در وضعیت بحرانی قرار دارد.
وی میگوید: با آنکه مشکل کم آبی تا حدی برطرف شده و غلظت آب تالابها کاهش یافته اما عوامل تهدید کننده همچنان به قوت خود باقی است. از جمله ورود زهآبهای کشاورزی، پسابهای صنعتی، فاضلابهای شهری و خانگی بیهیچ مانعی به تالابها میریزد؛ ضمن آنکه درموارد متعددی این زیست بومها قربانی توسعه ناپایدار میشوند.
کنارگذر انزلی نمونهای ازاین توسعه بیبند وبار است که تقریبا تمام عرصههای طبیعی کشور با آن دست به گریبان اند؛ هرچند سازمان محیطزیست تلاش میکند با تمهیداتی، تخریب دراین زیست بوم را به حداقل برساند.